Nieuw beleid voor het rivierensysteem is nodig voor een toekomstbestendig Rijngebied
Bijeenkomst Integraal Riviermanagement, bron: Ruimte voor de Rivier 2.0
Ruimte voor de Rivier 2.0
Binnen het landelijke programma Ruimte voor de Rivier 2.0 zoeken Rijk en regio samenhangende en toekomstbestendige oplossingen voor waterveiligheid en zoetwaterbeschikbaarheid en de ruimtelijke aanpassingen die hiervoor nodig zijn, rekening houdend met de bevaarbaarheid van de rivier, ruimte voor natuur en ruimtelijke en economische ontwikkeling.
Voor een toekomstbestendig Rijngebied is ook een toekomstbestendig riviersysteem nodig. Hiervoor wordt in de komende periode in het programma Ruimte voor de Rivier 2.0 nieuw, landelijk rivierenbeleid uitgewerkt voor bodemligging en afvoercapaciteit. Als Deltaprogramma Rijn zijn we één van de samenwerkingspartners in dit landelijke programma.
Website Ruimte voor de Rivier 2.0
Landelijk beleid voeden en vertalen naar Rijnprogrammering
Als Deltaprogramma Rijn hebben we vanuit regionaal perspectief over het landelijk rivierenbeleid meegedacht – en we blijven dat doen.
We ‘vertalen’ dat landelijke beleid naar ons Rijngebied. In onze Rijnprogrammering nemen we de maatregelen mee die nodig zijn om de waterafvoer goed te verdelen, de hoogwaterstanden in de Rijn omlaag te brengen, en de laagwaterstanden omhoog. Omdat ingrijpen in de ene riviertak van de Rijn gevolgen heeft voor het gehele rivierensysteem in ons land, is landelijk beleid noodzakelijk.
Deltaprogramma Rijn verbindt Rijk, provincies, waterschappen, riviergemeenten en maatschappelijke organisaties met elkaar. Wat belangrijk is voor het Rijngebied, wordt in het landelijke programma Ruimte voor de Rivier 2.0 meegewogen in het rivierenbeleid en omgekeerd vertalen we het landelijk rivierenbeleid in een gebiedsgerichte aanpak voor het Rijngebied.
Waarom móeten we ingrijpen?
Door klimaatverandering krijgen we in Nederland in toenemende mate te maken met zeer warme, natte én droge periodes, die ook in het Rijngebied zorgen voor extreem hoogwater en ook voor periodes met langdurig, extreem laagwater. Deze hoogwaterpieken en watertekorten bedreigen de waterveiligheid, zoetwatervoorziening, natuur en ecologische waterkwaliteit, scheepvaart en economische ontwikkeling.
Om het rivierengebied – en dus ook het Rijngebied - toekomstbestendig te maken én te houden, moeten we allereerst de steeds verdergaande rivierbodemdaling aanpakken. Zo moeten we onder meer stoppen met ontgrondingen in de hoofdgeul van de rivier. Ook moeten we ervoor zorgen dat we de waterafvoer bij hoogwater en laagwater goed kunnen blijven regelen. Daarvoor zijn ook (inter)nationale afspraken met onze buurlanden nodig.
Naar een gebiedsgerichte aanpak in het Rijngebied
Wat waar precies nodig is, welke maatregelen we moeten nemen, hoe we bodemerosie kunnen stoppen, hoeveel water er door de Rijn moet kunnen stromen, hoeveel ruimte nodig is voor de Rijn in de toekomst: op dat soort vragen zoeken we als Rijk en regio samen antwoorden.
Naast de vertaling van het landelijk rivierenbeleid in het Rijngebied, werken we vanuit het Deltaprogramma Rijn regionaal aan het beperken van risico’s op wateroverlast door steeds extremer weer. Zo onderzoeken we hoe de IJssel, Waal-Merwede en Nederrijn-Lek en het regionaal watersysteem van onder meer sloten, vaarten, waterbergingsgebieden goed met elkaar blijven ‘samenwerken’.
Ook kijken we naar kansen en knelpunten die landelijke riviermaatregelen opleveren voor de ruimtelijke en economische keuzes in het Rijngebied.
Wat pakken Rijk en Regio binnen Ruimte voor de Rivier 2.0 aan?
addRivierbodemdaling stoppen
Om bij laagwater te zorgen voor een goede waterafvoerverdeling, moet de rivierbodemdaling stoppen, ook in het Rijngebied. Daarvoor werken Ruimte voor de Rivier 2.0 en Deltaprogramma Rijn samen uit:
welke maatregelen nodig zijn om verdere rivierbodemdaling en bodemerosie te voorkomen
waar we stoppen met het winnen van sediment
waar ophoging van de rivierbodem nodig en haalbaar is
addWaterafvoer en waterberging
Voor waterafvoer en waterberging in het Rijngebied werken Ruimte voor de Rivier 2.0 en Deltaprogramma Rijn samen uit:
hoeveel water de Rijn(takken) op de kortere termijn moeten kunnen afvoeren en bergen
hoeveel water dat op de langere termijn moet zijn, hoe we het water goed verdelen en welke ruimte hiervoor nodig is
welke maatregelen we daarvoor moeten nemen en wat de impact daarvan is op het riviersysteem, de waterveiligheid, waterkwaliteit, zoetwaterbeschikbaarheid, scheepvaart, natuur en ruimtelijke en economische ontwikkeling
Regionaal focust Deltaprogramma Rijn daarnaast op:
de samenhang tussen de Rijn(takken) en het regionaal watersysteem
de impact van riviermaatregelen op de ruimtelijke inrichting en economische ontwikkeling van het Rijngebied
het maken van goede samenwerkingsafspraken tussen overheden en maatschappelijke organisaties
Dit werken we uit in de Voorkeursstrategie Rijn 2027 - 2033.
Landelijke beleidskeuzes gaan mee in Voorkeursstrategie Rijn
Landelijke beleidskeuzes voor bodemligging en afvoercapaciteit voor een toekomstbestendig riviersysteem, nemen we mee in de Voorkeursstrategie Rijn die in 2026 klaar moet zijn.
Het landelijke rivierenbeleid wordt in 2027 vastgelegd in het Nationaal Waterprogramma 2028-2033. Hoeveel ruimte nodig is voor de uitvoering van het landelijke rivierenbeleid, wordt vastgelegd in de Nota Ruimte. Dit is namelijk medebepalend voor waar we bijvoorbeeld wel of geen woningen kunnen bouwen, of andere activiteiten kunnen starten in het Rijngebied.
Landelijk en regionaal beleid komen samen in uitvoeringsstrategie Rijn
In 2029 komt landelijk en regionaal beleid samen in de uitvoeringsstrategie Rijn van Ruimte voor de Rivier 2.0. Daarin staat welke maatregelen genomen worden in de Rijn en welke ruimte hiervoor nodig is, welke (inter)nationale afspraken hiervoor nodig zijn en hoe we als Rijk en regio de komende jaren gaan samenwerken.
Deltaprogramma Rijn: VKS en Ruimte voor de Rivier 2.0
Samengevat:
we maken de Voorkeursstrategie Rijn: het advies van de Rijnpartners voor het Nationaal Deltaprogramma 2027-2033 voor waterveiligheid, voldoende zoetwaterbeschikbaarheid en een klimaatbestendige inrichting van het Rijngebied.
we leveren regionale inbreng uit het Rijngebied in het landelijke programma Ruimte voor de Rivier 2.0 voor beleidskeuzes voor rivierbodemligging en (water)afvoercapaciteit voor een toekomstbestendig riviersysteem.
