Nieuwsbericht, 1 oktober 2025

Waar staan we

Regionaal Perspectief Rijngebied legt gezamenlijke koers 2100 en verder vast

Hoe houden we het Rijngebied veilig, leefbaar en toekomstbestendig? Dat is de centrale vraag waarop we samen een antwoord zoeken. Met het Regionaal Perspectief Rijngebied bundelen we onze kennis, belangen en opgaven in één totaalbeeld en spreken we als regio onze koers richting 2100 af. Het is voor het eerst dat we dit op deze manier doen. Met een nieuw instrument binnen Deltaprogramma Rijn waarmee we de IJssel, Waal, Nederrijn–Lek en omliggende gebieden steviger op de kaart zetten. Het Regionaal Perspectief vormt ons kompas voor de grote vragen van deze tijd.

Praktijk als kompas

De Rijndag van april jl. was een belangrijk startpunt. Onder de titel ‘Praktijk als kompas voor rivierenbeleid’ kwamen bestuurders, provincies, waterschappen, gemeenten, maatschappelijke organisaties en studenten samen. Die dag liet zien hoe groot de behoefte aan samenwerking is en hoeveel kracht de regio heeft, met alle kennis en ervaring die hier aanwezig is.

De Rijndag bevestigde ook nog maar eens dat landelijke keuzes alleen echt goed landen als de regio zelf spreekt: over de impact die zij ervaart én over de behoeften die hier leven. De energie van die dag, van de inhoudelijke kennis én de gezamenlijke wil om samen te werken, leggen we nu vast in het Regionaal Perspectief Rijngebied.

De kracht van regionale samenwerking

We ontwikkelen het Regionaal Perspectief gefaseerd in drie delen. We brengen landelijke, regionale en lokale opgaven, kennis en belangen samen. We bepalen wat we richting 2100 en daarna belangrijk vinden, laten zien hoe opgaven inhoudelijk samenhangen, maken duidelijk waar schuurpunten zitten en waar we kansen zien om opgaven slim te combineren. We brengen de ruimtelijke impact in beeld en laten zien waar koppelkansen liggen om efficiënt om te gaan met de schaarse ruimte. Dit vertrekpunt vertalen we naar adviezen en een aanbod vanuit de regio: wat we kunnen bijdragen en onder welke voorwaarden, welke combinaties mogelijk zijn en welke keuzes nodig zijn. Vervolgens maken we afspraken over samenwerking, programmering en prioritering van maatregelen en projecten en, waar mogelijk, financiering.

Daarmee geven we dus niet alleen antwoord op landelijke plannen. We leggen ook vast wat we voor onze regio en gebieden zélf belangrijk vinden voor de toekomst, tot 2100 en verder. Het Regionaal Perspectief maakt de kracht van onze gebieden, opgaven en samenwerking zichtbaar, is ons gezamenlijke advies en aanbod richting landelijke tafels zoals Ruimte voor de Rivier 2.0 en het Nationaal Deltaprogramma en tegelijkertijd een strategie waarmee we onze kennis en belangen inbrengen. En het wordt meegenomen door de partners van Deltaprogramma Rijn in hun eigen plannen, zoals omgevingsvisies.

Hoe komen we tot het Regionaal Perspectief?

Sinds de zomer werken we stap voor stap aan het Regionaal Perspectief Rijngebied. In werksessies brengen provincies, waterschappen, riviergemeenten én regionale programma’s zoals de zoetwaterregio’s (bijvoorbeeld Zoetwatervoorziening Oost-Nederland) en de NOVEX-gebieden de belangrijkste opgaven in beeld. Zo bundelen we kennis, belangen en ambities uit onze drie gebieden: IJssel, Waal en Nederrijn-Lek.

Dit najaar verwachten we de eerste onderzoeksresultaten uit Ruimte voor de Rivier 2.0. Ook ontstaan dan de eerste beelden bij landelijke beleidskeuzes over rivierbodemligging, afvoercapaciteit en de ruimte die deze vragen. Over deze keuzes vindt in het voorjaar van 2026 besluitvorming plaats. We leggen deze landelijke kennis en opgaven nadrukkelijk naast de regionale en lokale opgaven.

Vanuit dit totaalbeeld bespreken we de betekenis voor ons gebied en trekken we eerste conclusies waar extra aandacht nodig is. We laten ook zien waar veel opgaven samenkomen. Die gebieden krijgen als focusgebied hogere prioriteit. Daarna organiseren we bestuurlijk beeldvormende en oordeelsvormende momenten, zodat de regionale leden van het Bestuurlijk Platform Rijn eind januari 2026 deel 1 kunnen vaststellen: het gezamenlijke vertrekpunt. Nog vóór de zomer van 2026 volgt deel 2 met de adviezen en het aanbod vanuit de regio.

En op de 3e Rijndag op 27 mei 2026 nemen we iedereen mee in de volgende stap: wat betekenen deze keuzes concreet voor programmering, prioritering en samenwerking? Daar maken we samen de vertaalslag van perspectief naar praktijk.

Naar een verbrede Voorkeursstrategie Rijn

Het Regionaal Perspectief Rijngebied staat niet op zichzelf. Het sluit direct aan bij de herijking van het Nationaal Deltaprogramma en bij de lopende ontwikkeling van het nieuwe rivierenbeleid in Ruimte voor de Rivier 2.0, waar we als Deltaprogramma Rijn met regionale blik nauw bij betrokken zijn.

De herijking is de zesjaarlijkse actualisatie van het Deltaprogramma. Voor de Rijn betekent dit een verbrede Voorkeursstrategie, voortbouwend op die van 2015. Hierin lag de nadruk op waterveiligheid met het samenspel tussen dijkversterking en rivierverruiming. Dat verbreden we nu met thema’s als zoetwaterbeschikbaarheid, het samenspel tussen het hoofdwatersysteem (de IJssel, Waal en Nederrijn) en het regionale watersysteem (zoals beken en sloten) en ruimtelijke adaptatie. De Voorkeursstrategie Rijn 2027 bevat de volgend jaar vast te stellen beleidskeuzes van Ruimte voor de Rivier 2.0 en uit wat we in het Regionaal Perspectief Rijngebied samenbrengen. Het vernieuwde Deltaprogramma wordt op Prinsjesdag 2026 gepubliceerd.

Deltaprogramma 2026: nú scherpe ruimtelijke keuzes maken

Intussen is ook het Deltaprogramma 2026 gepubliceerd, de jaarlijkse voortgangsrapportage, met de gezamenlijke oproep van de bestuurders van Deltaprogramma Maas en Rijn om “nú scherpe ruimtelijke keuzes te maken, binnen én buitendijks, voor de waterveiligheid en de beschikbaarheid van zoetwater tot 2100”. In onze reactie op de oproep van de deltacommissaris om meer slagkracht te organiseren benadrukten we hoe belangrijk het is om kennis, belangen en keuzes vanuit onze regionale riviergebieden nadrukkelijk te verbinden met de landelijke koers.